در بحث مقایسه و تفاوت سیستم های خنک کننده مایع با فن میتوان گفت برای اینکه سیستم ها هنگام اجرای کارهای سنگین دربرنامه ها یا بازی یا … حامل صدمه به قطعات نشوند احتیاج به خنک‌کننده داریم .خنک‌کننده‌های کامپیوتر، به ۲ دسته آبی (water coolers) و بادی (air coolers) (مایع و فن) تقسیم می‌شوند. حال شاید بخواهید بدانید که هرکدام چه ویژگی‌هایی داشته و چگونه کار می‌کنند که ما دراین مقاله به شما خواهیم گفت. حال اگر درفضای ساکت به صدای سیستم خود گوش داده باشید متوجه صدای فن های داخل آن می شوید. این فن ها یکی از اجزای مهم کامپیوتر شما هستند که وظیفه خنک کردن اجزای سیستم شما را عهده دار می باشند.
حال که کمی از مقایسه و تفاوت سیستم های خنک کننده مایع با فن راگفتیم ،می پردازیم که گرما، تاثیر گذارترین عامل در فرسودگی و استهلاک قطعات است. قطعات سخت افزاری کامپیوتر به واسطه فعالیت خود، گرمای بسیار زیادی را تولید می‌کنند. این دما بعضا در زمان پردازش‌های سنگینی چون رندر چنان بالا می‌رود که در صورت عدم وجود سیستم کولینگ مناسب توانایی ذوب اجزا و اتصالات داخل را داراست. از این رو برای کامپیوتری که قرار است پردازش‌های سنگینی نظیر اجرای بازی را انجام دهد، داشتن یک سیستم خنک کننده مناسب امری ضروری است.
مقایسه خنک کننده آبی و بادی
اول از همه باید به شما بگوییم که سیستم های خنک کننده آبی نسبت به سیستم های خنک کننده بادی، دارای کارایی بیشتری هستند. سیستم های خنک کننده مایع باعث می‌شوند که پردازنده موردنظر بتواند در فرکانس‌های بالاتر به فعالیت بپردازد. دلیل این موضوع نیز به گرمای کمتر و همچنین اعمال کنترل بیشتر بر گرما بازمی‌گردد.
می توان گفت مقایسه و تفاوت سیستم های خنک کننده مایع با فن تا حد کمی بسیار است. قطعاً استفاده از چند فن ساده نمی‌تواند در کارهای سنگین به کمک قطعات بیاید و آن‌ها را به‌طور چشم‌گیر خنک کند. این‌جاست که خنک‌کننده‌های مایع یا به‌اصطلاح واترکولرها وارد عمل می‌شوند. اگر با این سیستم آشنا نباشید، شاید غیرعقلانی برسد که بخواهید مایعات را در کنار قطعات بسیار حساس الکترونیکی موجود در کیس قرار دهید، اما این کار شدنی‌ست و خنک‌کننده‌های مایع بسیار به‌صرفه‌تر از فن‌های عادی هستند و بازدهی و راندمان آن‌ها هم بالاست.
عملکرد واترکولرها شباهت زیادی به سیستم خنک‌کننده‌ی خودروها دارد. هر دو از یک قانون پایه‌ای و ساده‌ی ترمودینامیک بهره می‌برند. بدین ترتیب که گرما همیشه از جسم گرم‌تر به جسم سردتر جریان می‌یابد. هرچه جسم سردتر گرما دریافت می‌کند و گرم می‌شود، به همان شکل هم جسم گرم‌تر گرما از دست میدهد و خنک‌تر می‌شود. برای آزمایش این قانون ساده می‌توانید کف دست خود را برای چند ثانیه روی یک نقطه‌ی سرد قرار دهید. وقتی دست خود را بردارید، مشاهده می‌کنید که علاوه بر اینکه آن نقطه گرم‌تر شده است، دست شما هم خنک‌تر از قبل شده است.ن
| خنک‌کننده‌های هوایی (air coolers) | خنک کننده‌های آبی (water coolers) | |
| کارآیی (نسبت به هزینه) | بسیار بالا | بالا |
| صدا و نویز | کم | بسیار کم |
| تناسب نسبت به کیس | زمخت و سنگین | متناسب |
| پیچدگی نصب | ساده | دشوار و نیازمند تجربه |
| زیبایی | معمولی | معمولا زیباتر |
| قیمت | ارزان قیمت | گران قیمت |
منظور از خنک‌کننده‌های آبی (مایع) چیست؟
فن های معمولی، تا وقتی می توانند به خنک کردن سیستم شما بپردازند که گرمای تولید شده توسط قطعات مختلف سیستم شما، بیش از ظرفیت خنک کنندگی آن ها نباشد. اگر شما از قطعاتی استفاده می کنید که گرمای زیادی تولید می کنند و یا از حداکثر توان قطعات سیستم خود استفاده می کنید، در این صورت خنک کننده های معمولی نمی توانند پاسخگوی نیاز شما باشند و در نتیجه شما باید به فکر شیوه ای جدید باشید. واترکولینگ یا خنک کننده های آبی در این شرایط می توانند به کمک ما آمده و تا حد زیادی، گرمای تولید شده توسط سیستم را مهار کنند.
همانند اتومبیل‌ها، خنک‌کننده‌های آبی سخت‌افزارهای کامپیوتر نیز به یک رادیاتور مجهز هستند. در این خنک‌کننده‌ها، آب در میان سینک حرارتی (هیت سینک) جریان پیدا می‌کند. در واقع گرمای پردازنده شما به این سینک حرارتی منتقل می‌شود.
با گرم شدن مایع داخل سینک حرارتی (به دلیل فعالیت سخت‌افزار)، این مایع به داخلی رادیاتوری که در جایی دیگر از کیس شما قرار دارد، منتقل می‌شود. بدین ترتیب گرمای حاصله، به محیط خارج از کیس منتقل می‌شود. در نهایت هم مایع سرد شده، مجددا به داخل سینک حرارتی بازمی‌گردد و این فرایند همین‌طور تکرار می‌شود.
خنک‌کننده‌های مایع نسبت به خنک‌کننده‌های بادی، کارایی بیشتری دارد. دلیل این موضوع نیز این است که مایع گرم شده به خارج از محفظه، منتقل شده و مایع سرد شده با آن جایگزین می‌شود. بدین ترتیب بهتر میتوان دمای پردازنده و یا سایر سخت‌افزارها را پایین نگه داشت.
مزایای استفاده از سیستم خنک کننده مایع
این فناوری به پردازنده ها اجازه می دهد تا با ثابت نگه داشتن دما، CPU و کارت های گرافیک با سرعت بیشتری کار کنند. این کارآیی یکی از دلایلی است که اورکلاکرهای افراطی به این روش تمایل دارند. اما، در برخی موارد، دو برابر شدن سرعت پردازنده با استفاده از تنظیمات سیستم خنک کننده مایع بسیار پیچیده است.در استفاده از آن ها نیاز به تعمیر و نگهداری ندارند و نصب آن ها آسان است.
اکثر سیستم های خنک کننده و فن های فعلی سر و صدای زیادی ایجاد می کنند. زیرا، فن ها در گردش حجم زیاد هوا به سختی کار می کنند. در واقع، بسیاری از پردازنده های با عملکرد بالا به سرعت فن بیش از ۵۰۰۰ دور در دقیقه نیاز دارند. همچنین، اورکلاک کردن CPU به جریان هوای بیشتری بر روی CPU نیاز دارد. بنابراین، می توان یکی دیگر از مزایای استفاده از آن به عملکرد آرام تر سیستم ها اشاره کرد. خنک کننده مایع، سر و صدای ایجاد شده را کاهش می دهد.
معایب استفاده از سیستم های خنک کننده
- نیاز به فضای کافی دارد
- نصب آن نیاز به تجربه دارد
هشدار!
نصب نادرست می تواند باعث نشتی شود که می تواند به اجزای داخلی آسیب برساند و خطر آتش سوزی را ایجاد کند.
بخش های سیستم خنک کننده مایع
سیستم خنک کننده مایع از دو بخش ساخته شده است و هیچ یک از این دو نیاز به سرعت بسیار بالا ندارند. بنابراین، سیستم بی سر و صدا کار می کند. دو قسمت سیستم خنک کننده مایع شامل:
- پروانه که یک فن غوطه ور در مایع است تا آن را در سیستم گردش دهد. این مایع به کاهش صدای ایجاد شده کمک می کند.
- یک فن در قسمت بیرونی کیس، برای کشیدن هوا روی لوله های خنک کننده رادیاتور.
خنک کننده های مایع چگونه کار می کنند ؟
شیوه کار تمام خنک کننده های آبی توسط قانون ترمودینامیک تعریف می شود. طبق این قانون، گرما از جسم گرم به جسم سرد انتقال می یابد. این مدل خنک کردن توسط خنک کننده مایع در رادیاتور ماشین هم دیده می شود.
اجزای اصلی خنک کننده های مایع به شرح زیر است:
- بلوک آب
- مخزن
- پمپ
- رادیاتور و فن
- لوله
- اتصالات و آداپتورها
- مایع خنک کننده
منظور از خنک‌کننده‌های بادی چیست؟
فن های رایانه (بادی) شامل انواع مختلف فن می‌باشد که شامل فن‌های داخل کیس رایانه یا خارج از آن نصب شده و وظیفه خنک کردن سیستم با هوا را بر عهده دارد. ممکن است به عنوان واردکننده هوای خنک به داخل کیس یا خارج‌کننده هوای گرم از داخل کیس یا خنک‌کننده هیت سینک استفاده شود. برخی از فن‌ها دارای لامپ های بسیار کوچک هستند که ظاهر کیس را زیبا می‌کنند. جنس بدنه فن های رایانه، معمولاً از پلاستیک سخت و شکننده است.در رنگهای زیادی ساخته می شود ولی معمول ترین رنگ ، سیاه است. گاهی نیز بدنه را از پلاستیک شیشه ای شفاف می سازند وچند LED در قاب فن کار میگذارند تا پروانه موقع چرخش،جلوه زیباتری پیدا کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فن های بادی به سایت ما مراجعه فرمایید.
شکل ظاهری فن های بادی
به علت صرفه جویی در فضا، فن رایانه به گونه ای طراحی شده است که موتور و پروانه فن هر دو درون فضای قاب فن قرار گرفته اند و شکل کلی فن ، یک شکل هندسی منظم با ارتفاع(ضخامت)کمتر نسبت به طول است.بیشتر اوقات،این قاب به شکل مربع است و گاهی به صورت دایره است که سوراخ های پیچ،مانند چهار گوشه مربع ، بیرون از محیط دایره قرار دارند
هزینه کدام سیستم خنک کننده بهتر است؟
تا حد زیادی به بودجه و کاربرد شما بستگی دارد اگر قیمت برای شما اهمیت دارد و قصد خرید موردی کارآمد اما با قیمت به مراتب پایین‌تر را دارید قطعا ایرکولر گزینه مناسب تری‌ست. اما اگر قادر به پرداخت مبالغ بیشتر هستید و خنک کنندگی قوی‌تری مد نظر شماست واتر کولر لوپ بسته انتخاب خوبی خواهد بود. مخصوصا اگر میخواهید یک پی‌سی با نورپردازی فانتزی داشته باشید. برای اورکلاک ترجیح با واتر کولر ۲۸۰ یا ۳۶۰ است اما ایر کولر دوبرج هم میتواند کارایی خوبی داشته باشد.
سخن پایانی/ نتیجه گیری
در بالا سعی کردیم که به مقایسه خنک کننده آبی و بادی بپردازیم. اگر قصد استفاده از خنک‌کننده‌های آبی را دارید، آنگاه بهتر است که اطلاعات کافی را جمع‌آوری کنید. همچنین در زمینه نصب نیز نباید از درخواست کمک بترسید. اگر این کار را به‌درستی انجام دهید، آنگاه دمای قطعات کامپیوتر خود را کاهش داده و در نتیجه به افزایش عمر آن‌ها، کمک کرده‌اید.
عوامل متعددی چون بودجه، توان حرارتی، میزان نویز و حتی ابعاد در قیاس با کیس در تهیه سیستم خنک کننده موثر هستند. اما پیش از هر چیزی برای خرید سیستم‌های خنک کننده، بایستی به کاربرد خود رجوع کنید. برای کاربرهایی که قیمت مناسب و سهولت نصب هم برایشان اهمیت دارد، احتمالا بهترین گزینه سیستم‌های خنک کننده هوایی خواهد بود. اما اگر به دنبال یک دستگاه کم صداتر و آسایش بالاتری هنگام پردازش‌های سنگین هستید و البته بودجه بالایی دارید مدل‌های آبی انتخاب بهتری برای شما خواهند بود.
بله، جهت پر کردن مخزن سیستم خنک‌کننده مایع خود می‌توانید از آب لوله‌کشی نیز استفاده کنید. البته اگر می‌توانید، آنگاه بهتر است که از آب مقطر استفاده کنید. آب مقطر، خالص‌ترین نوع آب بوده و کمترین مشکل را نیز برای شما به وجود می‌آورد. دلیل این موضوع نیز این است که ناخالصی‌های آب لوله‌کشی در این آب وجود ندارند.
خیر. بهتر است که در صورت نداشتن تجربه کافی، این کار را انجام ندهید. اگر این پرسش شما است، پس میتوان این نتیجه را گرفت که بار اولتان است که این کار را انجام می‌دهید. بنابراین بهتر است که کار را به یک کاربلد سپرده و یا اینکه در این رابطه، بیشتر تحقیق کنید.
اگر با تماشا کردن چندین ویدیو بازهم نتوانستید که به توانایی‌های خود اعتماد کنید، آنگاه بهتر است که شخصی دیگر، این کار را برای شما انجام دهد. همچنین بهتر است که در حین انجام کار، پرسش‌های خود را از آن شخص پرسیده تا دفعه بعدی بدانید که باید چه کار کنید.
اچ استوک برای راحتی بیشتر شما محصولات مورد نیازتان را در زمینه پریمیر دسته بندی کرده است. برای خرید سیستم به قسمت خرید مینی کیس استوک وبرای خریدسیستم پرتابل به قسمت خرید لپ تاپ استوک بروید.
اچ استوک بزرگترین فروشگاه کامپیوتری ایران تنها شرکت فروش قطعات کامپیوتری استوک با یک هفته مهلت تست و تعویض به شما این امکان را میدهد تا در کنار خرید جنس استوک و کم قیمت اطمینان خاطر نیز داشته باشید. تا در صورت بروز مشکلات جنس تعویض و جنس سالم به شما تحویل داده شود.
